Het antwoord op die vraag is natuurlijk "JA". Puur en alleen omdat je mens bent en leeft.
Iedereen draagt in zekere mate trauma met zich mee, omdat het leven onvermijdelijk moeilijke of overweldigende momenten kent. Dit kunnen grote gebeurtenissen zijn, zoals verlies of geweld, maar ook subtiele ervaringen zoals afwijzing, schaamte of emotionele verwaarlozing. Wat trauma veroorzaakt, hangt vooral af van hoe we iets ervaren en verwerken, niet alleen van de gebeurtenis zelf. Daarom heeft ieder mens op zijn eigen manier emotionele littekens. De vraag is: "Ondervindt je (of jouw omgeving) hiervan hinder?" en (omdat het soms heel subtiel is) "Hoe herken ik trauma?"
Omdat ik deze vraag wel vaker heb mogen beantwoorden in mijn praktijk zet ik een aantal gedragseigenschappen, hieronder, op een rijtje.
Gedragseigenschappen die hun oorsprong vinden in trauma kunnen sterk uiteenlopen, afhankelijk van het type trauma, de leeftijd waarop het is ervaren, en de persoonlijkheid van het individu. Hieronder geef ik een overzicht van veelvoorkomende gedragskenmerken die vaak geassocieerd worden met (onverwerkt) trauma:
- Hyperwaakzaamheid
- Constant op scherp staan, alsof er elk moment gevaar dreigt.
- Moeite met ontspannen of slapen.
- Overreageren op onverwachte prikkels (bijv. geluiden of aanrakingen).
- Vermijding
- Mensen, plaatsen of situaties vermijden die herinneringen oproepen aan het trauma.
- Emotionele afsluiting of afstandelijkheid.
- Conflict mijdend gedrag.
- Controlebehoefte
- Een sterke drang om controle te houden over situaties of mensen.
- Moeite met loslaten of delegeren.
- Kan leiden tot perfectionisme of rigide gedrag.
- Moeite met vertrouwen
- Wantrouwen richting anderen, ook bij positieve intenties.
- Moeilijk hechte relaties aangaan of behouden.
- Angst voor verlating of afwijzing.
- Hevige emotionele reacties
- Intense woede, verdriet, schaamte of angst die disproportioneel lijken.
- Snel overprikkeld raken.
- Emotionele ontregeling (bijv. stemmingswisselingen).
- Dissociatie
- Gevoel van vervreemding van zichzelf of de omgeving.
- "Op automatische piloot" functioneren.
- Gaten in het geheugen (bijv. niet meer weten wat je hebt gedaan of gezegd).
- Negatief zelfbeeld
- Diepe gevoelens van waardeloosheid of schuld.
- Overmatig zelfkritisch.
- Moeite met het accepteren van complimenten of succes.
- Zelfdestructief gedrag
- Risicovol gedrag zoals middelenmisbruik, automutilatie of gevaarlijke relaties.
- Saboteren van eigen succes of geluk.
- Eetproblemen of verslavingen.
Genoemde gedragskenmerken zijn coping mechanismen – ze zijn onbewust ontwikkeld om te overleven in een onveilige situatie en waren dus ooit functioneel maar in een veilige context niet meer passend.
Herken jij bij jezelf (of anderen) trauma-gerelateerde gedragspatronen en ondervindt jij (of jouw omgeving) daar hinder van? Informeer dan naar de mogelijkheden.
Reactie plaatsen
Reacties